Chị dâu mất tròn một năm, cả nhà mới tá hỏa phát hiện thằng bé không phải con ruột anh trai tôi. Họp gia đình chớp nhoáng, ông bà quyết định: hoặc đưa nó vào trại mồ côi, hoặc gửi lên chùa. Nhưng rồi đúng lúc chuẩn bị cho nó đi, một cuộc điện thoại bất ngờ từ người đàn bà xa lạ đã khiến tất cả chúng tôi chết lặng.
Mẹ mất lúc mới 5 tuổi, tôi lớn lên trong vòng tay của anh trai – anh Tuấn – và chị dâu – chị Hồng. Họ không sinh được con suốt 5 năm đầu sau khi cưới, nên khi chị Hồng sinh được bé Bin, cả nhà mừng rỡ như trúng số. Bin ra đời là tia sáng đầu tiên sau chuỗi ngày mưa giông trong căn nhà cấp 4 lụp xụp giữa làng quê Quảng Trị.
Anh Tuấn làm thợ hồ, chị Hồng bán rau ngoài chợ huyện. Cuộc sống dù chật vật nhưng họ yêu thương nhau, và Bin lớn lên trong tình cảm đủ đầy của cả nhà. Tôi lúc ấy học lớp 12, hay chở chị Hồng đi chợ bằng xe đạp, chiều về trông Bin phụ. Nó hay cười, đôi mắt đen lay láy và cái lúm đồng tiền bên má khiến ai cũng thương.
Nhưng rồi, bi kịch bắt đầu.
Chị Hồng bị tai nạn giao thông trên đường đi chợ về. Người ta nói chị bị một xe tải lấn làn đâm trực diện, chết tại chỗ. Anh Tuấn suy sụp thấy rõ. Một thời gian dài anh chẳng buồn nói năng, chỉ rượu chè, rồi bỏ việc. Cả nhà như chìm trong bóng tối.
Một năm sau, vào đúng ngày giỗ đầu chị Hồng, bà nội – tức mẹ tôi – rút trong tủ ra một phong bì cũ kỹ. Trong đó là một tờ giấy xét nghiệm ADN. Giấy này, chị Hồng đã gửi cho bà trước khi mất – dặn rằng nếu chị có mệnh hệ gì thì hãy mở ra. Mọi người xúm lại, tôi đọc to từng dòng.
“Quan hệ huyết thống: Không có. Xác nhận: Đứa trẻ không phải con ruột của anh Nguyễn Văn Tuấn.”
Cả nhà chết lặng.
Ông nội đập bàn, gầm lên:
— Nó cắm sừng thằng Tuấn! Nuôi con thằng nào suốt 5 năm trời!
Anh Tuấn thì im lặng, gương mặt tái xanh. Bà nội khóc. Tôi ôm Bin đang chơi lego bên góc nhà, nó ngây thơ chẳng hiểu chuyện gì, vẫn chìa con robot nhựa cười khúc khích.
Cuộc họp gia đình diễn ra ngay tối hôm đó. Không khí căng như dây đàn. Bà nội bảo:
— Thằng bé không máu mủ. Nhà mình đâu thể nuôi mãi. Cũng tốn kém, với lại nó lớn lên sẽ khó xử.
— Ý má là…? – Anh Tuấn lên tiếng.
— Hay đưa nó vào trại mồ côi. Hoặc gửi lên chùa, tao nghe chùa làng trên vẫn nhận nuôi trẻ.
Anh Tuấn cúi gằm mặt. Cả nhà đồng tình, dù không ai muốn nói thẳng.
Tôi phản đối. Tôi bảo:
— Nhưng chị Hồng đã dặn trước, nghĩa là chị ấy không cố tình. Có khi chị có lý do.
— Lý do gì? – Bà nội gắt. – Ngoại tình là ngoại tình! Bao che gì nữa!
Mọi chuyện gần như an bài. Sáng hôm sau, tôi đưa Bin đi khám sức khỏe chuẩn bị giấy tờ để đưa lên chùa. Trên đường về, tôi ghé bưu điện lấy thư cho bà thì chị nhân viên gọi tôi lại.
— Ê, có người gọi điện tới hỏi địa chỉ em. Có để lại số. Nghe giọng phụ nữ, Bắc lắm, mà cẩn thận, nghe chuyện gì ghê lắm.
Tôi cầm mảnh giấy nhỏ có ghi số điện thoại. Về tới nhà, trong lúc cả nhà đi cúng giỗ chị Hồng ngoài mộ, tôi len lén gọi thử.
— Alo?
Đầu dây bên kia là một người phụ nữ. Giọng run run.
— Em là… em là Trinh. Em muốn hỏi… bé Bin… cháu vẫn còn sống chứ?
Tôi chết đứng.
— Chị là ai? Sao lại hỏi thằng bé?
— Em… là mẹ ruột của bé…
Mạch máu trong đầu tôi như nổ tung. Tôi không thể tin nổi tai mình.
Chị Trinh kể, cách đây 6 năm, chị sinh con tại bệnh viện tỉnh. Khi đó sinh khó, chị bị mê man suốt 2 ngày. Khi tỉnh lại, y tá báo con chị tử vong. Chị suy sụp, chồng bỏ đi, chị sống lay lắt suốt mấy năm trời. Nhưng mới đây, chị tình cờ thấy một tấm ảnh trên Facebook – ảnh bé Bin do một người bạn vô tình chụp ở chợ huyện. Đôi mắt, cái lúm đồng tiền, từng vết bớt trên vai – tất cả giống hệt đứa bé trong ảnh chị từng có.
Tôi run lẩy bẩy hỏi:
— Chị nói… bé Bin không phải con chị Hồng?
— Đúng. Em nghĩ… em nghĩ ngày xưa đã có sự tráo đổi. Bé Bin là con em. Còn con chị Hồng… em không biết ở đâu.
Tôi cúp máy, mồ hôi đầm đìa. Mọi thứ như một cơn bão đổ ập xuống.
Không những Bin không phải con anh tôi – mà có thể còn không phải con chị dâu tôi…
Tối hôm đó, tôi không tài nào ngủ được. Những gì chị Trinh nói cứ văng vẳng bên tai như tiếng kim loại cào vào gỗ. Câu chuyện chẳng còn là về việc chị Hồng từng ngoại tình, mà có thể là một vụ tráo con thực sự. Mà nếu đúng như thế, thì Bin chẳng phải máu mủ của nhà tôi, cũng chẳng phải của chị Hồng – chỉ là một đứa trẻ bị đặt nhầm số phận.
Tôi kể lại mọi chuyện cho anh Tuấn ngay sáng hôm sau.
Anh lặng đi một lúc rồi mới nói:
— Tao từng nghi. Lúc Bin khoảng 3 tuổi, có lần tao hỏi chị mày sao nó không giống ai trong họ nội. Nhưng chị chỉ khóc. Tao thương nên không hỏi nữa. Nhưng nếu… nếu nó không phải con chị mày luôn…
Anh bỏ lửng câu nói, đứng dậy hút thuốc ngoài sân. Mắt anh đỏ hoe.
Tôi bảo anh:
— Em thấy mình phải gặp người phụ nữ kia. Chị ấy không giống đang nói dối. Ít nhất mình cũng nên xét nghiệm lại, nếu không phải cháu nhà mình thì còn tìm được con thật của chị Hồng.
Anh Tuấn gật đầu, rồi cầm điện thoại gọi cho chị Trinh. Hai người hẹn gặp ở Đà Nẵng, quán cà phê nhỏ gần bến xe trung tâm.
Chị Trinh ngoài ba mươi, gầy, da sạm, ăn mặc giản dị. Gương mặt nhăn nheo vì nắng gió, nhưng ánh mắt long lanh khi nhìn Bin – lúc đó tôi phải giả vờ đưa cháu đi chơi và ghé vào.
Chị ngồi nhìn Bin một lúc lâu, tay run run đưa miếng bánh:
— Con… con có thích bánh dâu không?
Bin nhìn tôi, rồi gật đầu. Nó đón lấy miếng bánh, gật gù:
— Dạ, con cảm ơn cô.
Chị Trinh òa khóc, miệng mếu máo:
— Trời ơi, đúng là nó… cái cách nó nói chuyện, giống y như hồi bé thằng Bông nhà em.
Anh Tuấn đưa giấy xét nghiệm ADN lấy nhanh ở Đà Nẵng, do tôi mang đi xét nghiệm ngay hôm trước. Kết quả là điều khiến mọi người chết sững:
“Quan hệ huyết thống: Có. Người phụ nữ tên Nguyễn Thị Trinh là mẹ ruột hợp pháp của cháu Nguyễn Quốc Bảo (tên khai sinh của bé Bin).”
Không ai nói được gì. Tôi nhìn sang anh Tuấn, anh lặng người, rồi đặt tay lên vai Bin.
— Cháu về với mẹ ruột… có phải tốt hơn không?
Chị Trinh nhìn Bin một lúc, rồi lắc đầu, nước mắt rơi xuống ly cà phê nguội ngắt.
— Không. Em không bắt cháu đi đâu cả. Em biết… thằng bé đã sống ở nhà anh từ nhỏ. Nó yêu quý mọi người. Nếu em giành lại, khác gì tội đồ.
Tôi hỏi:
— Vậy… chị tính sao?
— Em chỉ mong được gặp cháu, thỉnh thoảng được đến thăm, được gọi là mẹ một lần thôi… vậy là đủ.
Câu nói đó khiến tôi nghẹn nơi cổ họng. Một người mẹ ruột, sau 5 năm sống trong day dứt, giờ chỉ xin “gặp con thỉnh thoảng” – không tranh giành, không kiện tụng, không oán trách.
Khi trở về nhà, cả gia đình họp lại. Ông nội vẫn cứng rắn:
— Vậy càng phải trả nó về cho mẹ ruột. Mình nuôi hộ người ta mấy năm là đủ rồi.
Bà nội thì im lặng, nhưng nét mặt đăm chiêu. Bà từng thương Bin nhất nhà, nhưng sau cú sốc ADN, bà đổi thái độ. Chỉ có tôi và anh Tuấn đứng về phía thằng bé.
Tôi lên tiếng:
— Má, má nghĩ xem, nếu là má, má có bỏ con mình được không?
Bà mím môi, mắt nhìn xa xăm. Cuối cùng, anh Tuấn nói rõ ràng:
— Nếu mọi người muốn đưa Bin đi… thì con đi cùng nó. Con không bỏ thằng nhỏ được.
Mọi người sững sờ.
Anh Tuấn nói tiếp:
— Nó không phải máu mủ, đúng. Nhưng con là người bế nó từ lúc lọt lòng. Nó sốt con thức cả đêm, nó tập đi con cõng, nó đau răng con đưa đi khám. Nó gọi con là ba suốt mấy năm trời. Giờ biểu con đưa nó vào chùa? Con không làm được.
Cuộc họp tan trong im lặng.
Vài tháng sau, chị Trinh dọn về quê bên cạnh, mở một tiệm may nhỏ gần chợ. Cuối tuần, chị thường ghé qua nhà tôi chơi với Bin. Lúc đầu nó gọi là “cô Trinh”, dần dần chuyển thành “mẹ Trinh”, còn anh Tuấn vẫn là “ba Tuấn”.
Gia đình tôi ban đầu khó chịu, nhưng thời gian qua, ai cũng thấy chị Trinh tử tế, không vụ lợi. Dần dà, bà nội cũng thay đổi. Một lần, bà bảo tôi:
— Tao nghĩ lại… lúc chị Hồng mất, nếu không có thằng nhỏ, chắc thằng Tuấn cũng theo luôn rồi. Nó cứu thằng Tuấn. Nó không phải cháu ruột, nhưng là ơn nghĩa trời cho.
Một năm sau nữa, tôi lên thành phố làm kỹ sư xây dựng. Mỗi lần về quê, Bin đã lớn, biết phụ ông nội nhặt rau, nắm tay mẹ Trinh đi chợ, và ngồi trên lưng anh Tuấn khi anh cắt cỏ ngoài đồng.
Tôi hỏi nó:
— Bin à, con thấy nhà mình có kỳ lạ không?
Nó cười toe, hồn nhiên:
— Không đâu chú. Con có tới hai người mẹ, một ba, một bà, một ông… mà ai cũng thương con hết.
Tôi nhìn nó, lòng thấy nhẹ nhõm.
Cuối cùng, giữa huyết thống và tình thân, gia đình tôi đã chọn điều quan trọng hơn: tình yêu thương.
